Mijn zoon Thije is van de oude stempel: ‘Ik zou willen dat alles waar suiker in zit heel gezond was. En dat alle groenten ongezond waren…’ Mijn jongste kijkt moeilijk en pruttelt: ’Maar dan moet broccoli wel gezond zijn, want dat vind ik lekker. En tomaat. En wortels. En spinazie ook!’ Karakterverschillen zullen zeker een rol spelen bij het al of niet gezond (willen) eten. Toch geloof ik dat er wel degelijk tips en trucs bestaan die de meeste, zo niet alle kinderen stimuleren meer groente en fruit te eten.

De voordelen van groente en fruit zijn bekend: ze zitten bomvol vitamines, mineralen, antioxidanten en vezels. Eigenlijk zouden ze de helft van ons dieet moeten uitmaken. Niet alleen leveren ze je kind (en jou) essentiële voedingsstoffen, ook zorgt het eten van voldoende groente en fruit ervoor dat er minder tijd en ruimte overblijft voor lege, ongezonde(re) voedingsmiddelen. Uit onderzoek blijkt dat de meeste Nederlanders, en zeker Nederlandse kinderen, bij lange na niet aan een degelijke hoeveelheid groente en fruit per dag komen. En dan heb ik het nog maar over de door het Voedingscentrum geadviseerde 2 ons per dag. Wat eigenlijk veel te weinig is…. Lees maar.

Uitdaging

Veel ouders weten dat het een uitdaging kan zijn kinderen (het liefst met smaak) hun groenten op te laten eten. In sommige gevallen vergt het wat meer doorzettingsvermogen dan in andere, maar ik geloof dat je sowieso voor een verbetering in het eetpatroon van jouw kinderen kunt zorgen. Ik laat nu even buiten beschouwing dat elke baby of peuter wel eens een fase heeft van pertinent niets groens willen eten, of niets warms, of niets kouds, of niets wat pappa en mamma voorzetten, etc. Dat is een heel andere kwestie. Tegen mensen die zich momenteel in die situatie bevinden zeg ik: Relax, hou vol, hij of zij gaat er niet dood aan, het gaat over.

Voor de anderen volgen hieronder enkele tips die je kunt gebruiken van jouw kinderen betere, gezondere eters te maken. En mocht jouw kind blijven protesteren, bedenk je dan dat als hij straks 30 is, hij zich ongetwijfeld al jouw wijze levenslessen zal herinneren, om vervolgens alsnog gezonder te gaan leven. En zijn eigen kinderen de meerwaarde van groente zal proberen bij te brengen. Ik verheug me er nu al op. Ik heb dus ook zo’n bokkig kind, die uit principe bij het ’s avonds aan tafel gaan ‘bah’ roept, groente zogenaamd sowieso smerig vindt, en alleen maar patat, pizza of pannenkoek zegt te willen. Dat hij inmiddels alsnog (bijna) al mijn maaltijden met smaak eet, standaard twee keer opschept en na één keer zijn schampere voorstel ‘snackbar?’ al opgeeft, maakt veel goed (maar het is wel irritant).

Experiment

Bij mij thuis hebben we een mooi experiment kunnen uitvoeren, zoals je misschien uit mijn eerdere blogs weet. Mijn jongste is namelijk geboren nadat ik me echt bewust werd van goede voeding en het belang daarvan voor kinderen. Waar mijn oudste kinderen nog aan de roosvicee, diksap, Bambix met suiker, Nijntje-koekjes, potjes en pakjes (uit de magnetron) en pyjamapapjes zaten, heeft mijn jongste nooit beter geweten dan dat er bij ons water wordt gedronken, dat verse groenten vaak en veel deel uitmaken van het menu en dat snoep en koek voor speciale momenten zijn.

1. Begin jong

Mocht jij in de gelegenheid zijn een gezonder eetpatroon voor heel jonge kinderen tot de normaalste zaak van de wereld te bombarderen, doe het dan! Dat scheelt je een hoop gedonder… Voedselvoorkeuren ontwikkelen zich namelijk al heel vroeg. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die op jonge leeftijd vertrouwd werden gemaakt met veel verschillende soorten groenten en fruit, als 4-jarigen aanzienlijk minder ‘moeilijk’ deden over eten dan hun leeftijdsgenootjes. Denk bij het introduceren van verschillende voedingsmiddelen ook aan textuur, temperatuur en substantie. Hoe meer verschillende aspecten als doodnormaal worden gepresenteerd, hoe beter. Denk er wel om dat jij niet als een cheerleader gaat staan juichen als jouw kleine zich door een aardpeer of pastinaak heeft gegeten. Dan geef je namelijk alsnog de boodschap dat het heel bijzonder is wat hij doet.

2. Hou vol

Raak niet te snel ontmoedigd. Soms is het nodig een bepaald voedingsmiddel wel 10 tot 15 keer aan te bieden voordat je kind het gaat waarderen. Je kunt het nieuwe voedingsmiddel aanbieden met iets wat je kind al kent. Geef in eerste instantie een klein stukje. Doe niet moeilijk als je kind het niet lekker vindt. Door aan te blijven dringen, raak je al snel in een machtsstrijd verzeild die nog maar weinig met eten en gezondheid te maken heeft. ‘Je moet je bord leegeten’ leidt niet tot betere eters (integendeel), verziekt de sfeer aan tafel en zorgt voor een verwijdering tussen je kind en zijn of haar lichaamsgevoel. Mij lijkt het juist belangrijk dat een kind niet afleert te luisteren naar zijn eigen lichaam. Geen honger hebben mag, iets niet lekker vinden mag, uitproberen of mamma te porren is voor een titanenstrijd mag ook. Die strijd komt er niet, en het kind laat zichzelf heus niet verhongeren. Eet het vandaag niet, dan morgen wel weer.

3. Presenteer het voedsel aantrekkelijk

Over de grauwe kwak uit de potjes babyvoeding deden mijn oudste kinderen nooit moeilijk, maar dat was wellicht gewoon gewenning (nee hoor, dat kwam door de smaakversterker gistextract en de suiker). Over het algemeen geldt dat hoe leuker iets eruit ziet, hoe liever kinderen het eten. Dus als je er tijd voor hebt, groentegezichtjes op het bord doen het goed en van een bordje met een favoriet tekenfilmfiguur eet het ook veel lekkerder (ik herinner me opeens een voorval van lang geleden: mijn broertje kreeg zijn pap niet weg en zat te kokhalzen van ellende, tot het prutje stiekem werd overgegoten in een ander bakje, waarna het met smaak werd verorberd).

4. Wees een goed voorbeeld

Heel lief hoor, je kind gezond te eten geven. Maar als jijzelf loopt te griezelen boven al dat groen gaat het natuurlijk niet werken. Kinderen observeren heel nauwkeurig hoe hun ouders zich verhouden tot alles om hen heen. Als je wil dat je kinderen gezond(er) opgroeien, moet je wellicht eerst jezelf even onder de loep nemen. Als jij je oprecht goed voelt bij gezonde voeding, zal je kind dat overnemen. Grijp dus zelf naar een appel als je zin hebt in iets lekkers. Heb je zin om te snaaien? Zorg dat er altijd komkommers, wortels en tomaatjes in huis zijn, eventueel met een dip (hummus, pesto, tapenade, mmmm). Bewaar, als je ze niet missen kunt, de chips en snoepjes voor het weekend of voor feestdagen.

5. Zorg dat er altijd gezonde opties in huis zijn

Voortbordurend op bovenstaande: als bij jullie thuis altijd gezonde opties voorhanden zijn, zullen je kinderen eraan wennen deze te eten. Als mijn kinderen uit school komen, krijgen ze water of thee en staat er een bakje met gesneden fruit en groenten klaar. Dit is altijd een succes, trouwens óók bij de vriendjes en vriendinnetjes. Als ze later op de dag trek krijgen, mogen ze altijd groente of fruit pakken. Ik zorg dat ik verschillende soorten haal, voor de variatie in voedingsstoffen, maar ook omdat de kinderen het dan interessant blijven vinden.

6. Laat kinderen helpen bij het boodschappen doen en koken

Dit is inmiddels misschien wel bekend: als kinderen zelf een rol hebben gespeeld in het bereiden van voedsel, zijn ze veel meer geneigd het daadwerkelijk op te eten. Neem je kinderen mee naar de winkel of de markt en leer ze de verschillende producten kennen. Wanneer een kind de groenten heeft mogen bekijken, aanraken en besnuffelen, is de drempel het een volgende keer te proeven minder hoog. Laat je kind af en toe kiezen wat het wil eten en daag het uit eens iets nieuws te proberen.

Een beetje afhankelijk van de leeftijd van je kind, maar ik raad aan de keuze te geven uit twee of drie verschillende mogelijkheden. Hoe vaak zie ik nog ouders in de supermarkt vragen: ‘Wat wil jíj vandaag eten?’ Een klein kind kijkt vervolgens verschrikt om zich heen en voelt zich diep ellendig, een iets ouder kind voelt direct de dictator in zich opstaan. Mijn hemel, het startsein voor ellende… (uit eigen ervaring he, dat snap je).

Ik kwam ergens de tip tegen dat je pizzabodems van bloemkool moet maken. Op zich een prima idee, voor als je een keer pizza wil eten. Maar afgezien daarvan, hou ik er niet van om allerlei kunst- en vliegwerk uit te halen om je kind groente te laten eten. Want welke boodschap geef je aan je kind als je net doet alsof de groente een pizza is? Dat pizza te prefereren is boven die vervelende groente…

8. Leg een moestuin aan

ls een kind heeft kunnen zien hoe uit een zaadje groente groeit, zal hij die naar alle waarschijnlijk ook willen proeven. Ik vond de actie van de grote supermarktketen onlangs dan ook briljant. Ondanks de ontelbare potten, bakken, vazen en zelfs een schoenendoos (‘Nah, die is niet waterdicht’) die verspreid stonden door mijn huis, was het een genoegen om te zien hoe fanatiek de kinderen in de weer waren met hun plantjes. En juist groen-criticus Thije bleek uiterst zorgzaam en zelfs liefdevol aubergines te kunnen oppoetsen en kwijnende peterselie op te kunnen lappen met vochtige doekjes. Om ze vervolgens met smaak op te eten, dat dan weer wel…

Vind je het leuk om regelmatig tips, weetjes, recepten en nog veel meer informatie van mij te lezen? Volg me op Facebook.

Lees ook:
Suiker: afkicken is moeilijk, maar haalbaar
Receptttip voor kleine kindjes: kip met kokosmelk en groenten